Hỗ trợ người già đi máy bay: Khó khăn & Giải pháp

Đời sống kinh tế ngày càng phát triển cùng với sự kết nối toàn cầu đã thúc đẩy nhu cầu di chuyển bằng máy bay của mọi lứa tuổi, trong đó có người cao tuổi. Dù là để đi du lịch khám phá thế giới, thăm viếng con cháu ở phương xa, hay phục vụ mục đích chữa bệnh, máy bay là phương tiện tối ưu nhờ tốc độ và sự tiện lợi.

Tuy nhiên, đối với những hành khách lớn tuổi, một chuyến bay không chỉ đơn thuần là mua vé và lên máy bay. Với những thay đổi về thể trạng, khả năng vận động và các nhu cầu chăm sóc sức khỏe đặc biệt, hành khách cao tuổi thường phải đối mặt với nhiều rào cản từ khâu chuẩn bị giấy tờ, làm thủ tục phức tạp ở sân bay cho đến việc giữ gìn sức khỏe trong suốt hành trình. 

Bài viết này, VISANA sẽ cung cấp cái nhìn toàn diện về những khó khăn thường gặp, các quy định hỗ trợ của hãng hàng không, những giấy tờ thiết yếu cần chuẩn bị, cùng các giải pháp và dịch vụ hỗ trợ thực tế hiện nay. 

Khó khăn thường gặp khi người già đi máy bay

Việc di chuyển bằng máy bay, dù tiện lợi, lại tiềm ẩn nhiều thách thức đặc thù đối với người cao tuổi do sự thay đổi về thể chất, tâm lý và các quy trình phức tạp tại sân bay.

1. Khó khăn về Thể chất và Vận động

Đây là nhóm khó khăn dễ nhận thấy nhất, ảnh hưởng trực tiếp đến trải nghiệm di chuyển của người lớn tuổi:

• Di chuyển quãng đường dài: Sân bay quốc tế thường rất rộng lớn. Việc đi bộ từ cửa vào, qua khu vực check-in, an ninh, đến cổng lên máy bay (gate) có thể lên tới hàng trăm mét, gây mệt mỏi, đau nhức khớp và kiệt sức cho người già.
• Đứng chờ xếp hàng: Thời gian chờ đợi kéo dài tại quầy làm thủ tục, kiểm tra an ninh hay hải quan là một thử thách lớn. Khả năng đứng lâu của người cao tuổi bị hạn chế, dễ dẫn đến chóng mặt hoặc đau lưng.
• Giảm khả năng thao tác: Việc tự mình nâng hạ, sắp xếp hành lý xách tay vào khoang chứa đồ trên cao, hay thậm chí là thắt và cởi dây an toàn một cách nhanh chóng cũng có thể trở nên khó khăn.
• Cần dụng cụ hỗ trợ: Nhiều người cao tuổi cần sử dụng gậy, khung tập đi hoặc xe lăn. Việc di chuyển qua các lối đi hẹp, đặc biệt trong khoang máy bay, đòi hỏi sự hỗ trợ chuyên biệt.

2. Thách thức về Thủ tục và Môi trường Sân bay

Sân bay là môi trường hoạt động nhanh chóng và nhiều quy tắc, dễ khiến người lớn tuổi cảm thấy bối rối:

• Quy trình phức tạp: Các thủ tục check-in, khai báo y tế, kiểm tra an ninh (phải tháo giày, thắt lưng, thiết bị kim loại) và kiểm soát hộ chiếu có thể gây nhầm lẫn hoặc căng thẳng cho người lớn tuổi, đặc biệt nếu họ đi một mình.
• Rào cản giao tiếp: Người già thường ngại giao tiếp hoặc gặp khó khăn khi trao đổi bằng ngoại ngữ với nhân viên sân bay hoặc hãng hàng không.
• Môi trường đông đúc và ồn ào: Tiếng thông báo, tiếng loa và sự hối hả của đám đông dễ gây cảm giác choáng ngợp, mất phương hướng hoặc tăng mức độ lo âu.
• Thời gian chuyển tiếp (Transit): Nếu phải bay nối chuyến, việc tìm kiếm cổng nối chuyến trong thời gian ngắn là một áp lực lớn, dễ dẫn đến nguy cơ bị lạc hoặc trễ chuyến.

Ngoài các yếu tố vật lý, tâm lý cũng đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định chất lượng chuyến bay. Nhiều người cao tuổi cảm thấy lo lắng hoặc sợ hãi khi bay, đặc biệt nếu họ phải tự mình đối mặt với các vấn đề phát sinh mà không có người thân đi kèm. Việc liên tục phải nhờ đến sự giúp đỡ của người khác (nhân viên sân bay, tiếp viên) có thể khiến người lớn tuổi cảm thấy thiếu tự tin và ngại yêu cầu hỗ trợ.

Quy định của hãng hàng không về hỗ trợ người già

Mỗi hãng hàng không đều có những quy tắc nghiêm ngặt nhưng cũng rất nhân văn để đảm bảo sự an toàn tối đa cho hành khách cao tuổi, đặc biệt là những người có vấn đề về sức khỏe hoặc khả năng di chuyển hạn chế.

1. Quy định Đăng ký Xe lăn: Hầu hết các hãng hàng không cung cấp dịch vụ xe lăn miễn phí tại sân bay (từ quầy check-in đến cửa máy bay và ngược lại).

• Thời gian đăng ký bắt buộc:
  • Hành khách bắt buộc phải đăng ký dịch vụ xe lăn trước khi chuyến bay khởi hành.
  • Thời gian tối thiểu để đăng ký thường là ít nhất 24 giờ trước giờ khởi hành dự kiến. Đối với một số hãng bay nội địa, thời gian này có thể là 8 giờ hoặc 36 giờ (nếu đăng ký trực tuyến).
  • Việc đăng ký sớm rất quan trọng vì mỗi chuyến bay chỉ giới hạn số lượng hành khách cần hỗ trợ đặc biệt.
• Trường hợp đặc biệt:
  • Xe lăn cá nhân: Nếu hành khách mang theo xe lăn cá nhân (cơ hoặc điện), cần thông báo chi tiết về kích thước, trọng lượng, khả năng gấp gọn, và loại pin (đối với xe lăn điện) khi đặt dịch vụ để hãng có hướng dẫn đóng gói an toàn và phù hợp với quy định về pin lithium.
  • Yêu cầu người đi kèm: Đối với các trường hợp cần hỗ trợ đặc biệt khi lên/xuống cầu thang máy bay (WCHS) hoặc hỗ trợ ngay trong cabin (WCHC), hãng hàng không có thể yêu cầu hành khách phải có người đi cùng (thường trên 18 tuổi và có đủ sức khỏe) để hỗ trợ trong suốt hành trình.

2. Người cao tuổi có cần Giấy khám sức khỏe không? Không phải mọi người cao tuổi đều cần giấy khám sức khỏe để đi máy bay, nhưng giấy xác nhận này là bắt buộc trong các trường hợp sau:

• Hành khách trên 80 tuổi đi một mình: Nhiều hãng hàng không có thể yêu cầu giấy xác nhận sức khỏe hoặc cam kết từ người thân để đảm bảo hành khách đủ khả năng tự lo cho bản thân trong các tình huống cơ bản.
• Có bệnh lý nền cần chăm sóc đặc biệt (MEDA/MEDIF): Hành khách mắc các bệnh lý nghiêm trọng (tim mạch, hô hấp, huyết áp không ổn định), vừa trải qua phẫu thuật trong vòng 7 – 14 ngày, hoặc yêu cầu sử dụng thiết bị y tế (bình oxy, cáng, máy thở) trên chuyến bay.
• Bệnh truyền nhiễm: Hành khách mắc các bệnh có nguy cơ lây lan (như lao phổi, thủy đậu, sởi, v.v.).

Lưu ý quan trọng về Giấy xác nhận sức khỏe:

• Thời hạn hiệu lực: Giấy xác nhận sức khỏe (thường theo mẫu của hãng hàng không) chỉ có giá trị trong một thời gian ngắn, thường là 07 ngày kể từ ngày cấp cho đến ngày khởi hành chuyến bay.
• Cơ quan cấp: Giấy phải được xác nhận bởi bác sĩ chuyên khoa hoặc bệnh viện cấp trung ương, tỉnh, thành phố, hoặc các cơ sở y tế có tư cách pháp nhân được hãng hàng không chấp nhận.

3. Quy định với Hành khách có Bệnh nền

Hành khách có bệnh nền được xếp vào nhóm hành khách cần hỗ trợ y tế đặc biệt (MEDA) và phải tuân thủ nghiêm ngặt các quy định:

• Khai báo y tế: Hành khách hoặc người thân phải khai báo rõ ràng về tình trạng bệnh lý khi đặt vé và làm thủ tục.
• Nộp hồ sơ sức khỏe (MEDIF): Cần hoàn tất Mẫu thông tin y tế (MEDIF) do hãng cung cấp, bao gồm chẩn đoán chi tiết và dự đoán về khả năng bay an toàn.
• Tiêu chuẩn chấp nhận: Hãng hàng không sẽ xem xét dựa trên ý kiến của bác sĩ để xác định hành khách có đủ sức khỏe thực hiện chuyến bay an toàn mà không ảnh hưởng đến người khác hay không.

Những giấy tờ cần chuẩn bị khi người cao tuổi đi máy bay

Người cao tuổi đi máy bay cần những giấy tờ gì là một trong những quan tâm hàng đầu của rất nhiều người. Với hầu hết các hãng hàng không, giấy tờ cần thiết để làm thủ tục bay cho người cao tuổi cũng tương đối đơn giản. Bạn chỉ cần chuẩn bị một số loại giấy tờ như sau:

• CCCD/ CMND.
• Hộ chiếu.
• Thẻ đại biểu quốc hội (Nếu có).
• Thẻ đảng viên (Nếu có).
• Bản sao giấy tờ chứng minh người có công với cách mạng (Bản sao Quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng, Bản sao Quyết định cấp Giấy chứng nhận thương binh, người hưởng chính sách như thương binh hoặc thẻ thương binh, (Bản sao Quyết định tặng các Giấy chứng nhận Huân chương kháng chiến….)  (nếu có).
• Giấy xác nhận sức khỏe. 

Lưu ý: 

• Hãng hàng không sẽ không chấp nhận CMND vượt quá 30 năm.
• Các loại giấy tờ cần phải còn hạn sử dụng.
• Giấy tờ phải dán ảnh mới nhất để dễ dàng nhận diện.
• Để được hướng dẫn chi tiết về cách chuẩn bị giấy tờ cho người cao tuổi khi đi máy bay, bạn vui lòng liên hệ với phòng bán vé gần nhất của Vietjet.  

Thủ tục cần thiết dành cho người già đi máy bay

Hành khách cao tuổi được ưu tiên đặc biệt tại sân bay, người thân cần nắm rõ để tận dụng tối đa sự hỗ trợ này.

1. Thời gian có mặt: Nếu có người cao tuổi đi cùng bạn nên đến sớm hơn so với quy định chung để có thời gian làm các thủ tục khác.

• Nội địa: Có mặt tối thiểu 2 giờ trước giờ bay. 
• Quốc tế: Tối thiểu 3 giờ trước giờ bay.

2. Yêu cầu hỗ trợ: Đến quầy làm thủ tục (Check-in) dành cho hành khách đặc biệt hoặc thông báo ngay với nhân viên hàng không. Bạn cần xuất trình giấy xác nhận sức khỏe (MEDIF) và các giấy tờ liên quan ngay tại đây.
3. Ưu tiên làm thủ tục: Hành khách lớn tuổi thường được ưu tiên phục vụ tại các quầy riêng tại các sân bay lớn (SGN/HAN/DAD). Nhân viên sẽ hỗ trợ làm thủ tục, sắp xếp hành lý và dán tem ưu tiên (Priority Tag).
4. Nhận Dịch vụ Xe lăn (Nếu cần): Nếu đã đăng ký, nhân viên sẽ sắp xếp xe lăn ngay tại quầy hoặc cửa vào sân bay. Đảm bảo thẻ lên máy bay (Boarding Pass) có ký hiệu dịch vụ xe lăn đã đặt (WCHR/WCHS/WCHC).
5. Qua cửa An ninh: Hành khách cao tuổi thường được ưu tiên đóng dấu và qua cổng an ninh nhanh hơn. Người đi kèm hỗ trợ cởi bỏ vật dụng kim loại (nếu cần) và trấn an để người lớn tuổi cảm thấy thoải mái, không vội vàng.
6. Lên máy bay (Boarding): Hành khách cao tuổi và người cần hỗ trợ đặc biệt (bao gồm dịch vụ xe lăn) luôn được ưu tiên lên máy bay đầu tiên (Pre-Boarding). Điều này giúp họ có thêm thời gian ổn định chỗ ngồi và tránh bị xô đẩy bởi đám đông.

So sánh các hình thức hỗ trợ người già đi máy bay hiện nay

Hiện nay có 3 dịch vụ hỗ trợ người già đi máy bay. Cụ thể: Dịch vụ Hỗ trợ Đặc biệt từ Hãng Hàng không; Dịch vụ Đón tiễn hành khách của sân bay; Dịch vụ Fast Track sân bay của VISANA. Đâu sẽ là giải pháp phù hợp với nhu cầu của bạn.

1. Dịch vụ Hỗ trợ Đặc biệt từ Hãng Hàng không (Airline Special Assistance)

Hầu hết các hãng hàng không như Vietnam Airlines, Vietjet, Bamboo Airways, Korean Air, Singapore Airlines, Emirates… đều cung cấp các gói hỗ trợ miễn phí hoặc theo yêu cầu cho hành khách cao tuổi.

2. Dịch vụ Đón tiễn hành khách của sân bay

Bên cạnh hỗ trợ từ hãng hàng không, nhiều sân bay quốc tế tại Việt Nam và trên thế giới cung cấp dịch vụ đón tiễn ưu tiên (Meet & Greet), Fast Track, hỗ trợ thủ tục nhanh do các đơn vị phục vụ mặt đất vận hành.

Đây là các dịch vụ thuộc sân bay, được thiết kế để rút ngắn thời gian chờ và hỗ trợ hành khách cao tuổi xuyên suốt quá trình di chuyển trong nhà ga.

3. Dịch vụ Fast Track sân bay của VISANA

VISANA là đơn vị có hơn 17 năm kinh nghiệm khai thác và cung cấp dịch vụ hỗ trợ hành khách tại sân bay, với hàng triệu khách hàng được phục vụ mỗi năm. Nhờ kinh nghiệm dày dặn và đội ngũ nhân viên chuyên nghiệp, Vietnam-visa mang đến giải pháp Fast Track tối ưu giúp hành khách, đặc biệt là người già đi máy bay quốc tế, di chuyển nhanh chóng, an toàn và thoải mái.

Dịch vụ được thiết kế trọn gói, bao gồm mọi bước quan trọng trong hành trình tại sân bay, đảm bảo người cao tuổi không phải tự di chuyển, xếp hàng hay lo lắng về thủ tục.

Sau đây là bảng so sánh chi tiết của 3 loại dịch vụ này mà bạn có thể tham khảo để xem đâu là hình thức phù hợp với nhu cầu của bạn:

Vậy nên nếu bạn ưu tiên dịch vụ hỗ trợ tốc độ, sự thoải mái tuyệt đối và cần xử lý thủ tục đặc biệt thì dịch vụ Fast track của VISANA chính sự lựa chọn tuyệt đối lý tưởng dành cho bạn.

Việc đi lại bằng máy bay không còn là rào cản quá lớn đối với người cao tuổi, miễn là có sự chuẩn bị chu đáo và tận dụng các nguồn lực hỗ trợ sẵn có. Từ những khó khăn về thể chất và quy trình phức tạp tại sân bay, đến các rủi ro sức khỏe tiềm ẩn trên chuyến bay, tất cả đều có thể được giải quyết thông qua việc nắm rõ quy định của hãng hàng không, chuẩn bị hồ sơ y tế đầy đủ, và lựa chọn dịch vụ hỗ trợ phù hợp.

Dù là dịch vụ xe lăn miễn phí của hãng bay hay dịch vụ đón tiễn có phí, mục tiêu cuối cùng vẫn là đảm bảo sự an toàn, thoải mái và rút ngắn thời gian chờ đợi cho người lớn tuổi. Đặc biệt, trong bối cảnh sân bay ngày càng đông đúc, việc lựa chọn giải pháp giúp tối ưu hóa thời gian và giảm thiểu căng thẳng là yếu tố then chốt để chuyến đi trọn vẹn.